یادگیری فاصلهدار (Spaced Repetition): چیست و چگونه از فراموشی جلوگیری میکند؟
مقابله با منحنی فراموشی ابینگهاوس
همه ما تجربه کردهایم که اطلاعات جدید را در ابتدا به خاطر میسپاریم، اما به مرور زمان آنها را فراموش میکنیم. این پدیدهای طبیعی است که در روانشناسی به آن «منحنی فراموشی ابینگهاوس» گفته میشود. اما خبر خوب این است که یک راهکار علمی برای مقابله با این فراموشی وجود دارد: «یادگیری فاصلهدار» (Spaced Repetition) یا مرور با فاصله. این تکنیک بر اساس تکرار اطلاعات در فواصل زمانی بهینه بنا شده است تا حداکثر ماندگاری را در حافظه بلندمدت ایجاد کند.
یادگیری فاصلهدار چگونه کار میکند؟
تصور کنید برای اولین بار مطلبی را یاد میگیرید. در ابتدا، آن مطلب در حافظه کوتاهمدت شما قرار دارد. اگر آن را مرور نکنید، به سرعت فراموش میشود. یادگیری فاصلهدار پیشنهاد میکند که این مطلب را نه به صورت پشت سر هم، بلکه در فواصل زمانی مشخص و به تدریج طولانیتر مرور کنید.

مراحل و منطق پشت این روش:
-
مرور اولیه سریع: بلافاصله پس از یادگیری یک مفهوم جدید، آن را مرور کنید (مثلاً چند دقیقه بعد). این کار باعث میشود پیوندهای اولیه در مغز شما تقویت شوند.
-
اولین تکرار با فاصله کوتاه: مثلاً یک روز بعد، دوباره آن را مرور کنید.
-
تکرارهای بعدی با فواصل طولانیتر: اگر مطلب را به خوبی به خاطر آوردید، فاصله مرور بعدی را طولانیتر کنید (مثلاً سه روز بعد، یک هفته بعد، یک ماه بعد، سه ماه بعد و…).
-
تکرارهای مکرر در صورت فراموشی: اگر در هر مرحلهای نتوانستید مطلب را به خاطر بیاورید، این نشان میدهد که فاصله مرور طولانی بوده است. در این صورت، باید به فواصل کوتاهتر برگردید و دوباره شروع کنید تا مفهوم در ذهنتان تثبیت شود.
این روش هوشمندانه، از «اثر فاصله» (Spacing Effect) در روانشناسی شناختی بهره میبرد که نشان میدهد یادگیری مؤثرتر زمانی اتفاق میافتد که مطالعه در طول زمان توزیع شود، نه اینکه در یک جلسه فشرده متمرکز شود.
مزایای کلیدی یادگیری فاصلهدار
-
حداکثر ماندگاری در حافظه بلندمدت: هدف اصلی این روش، تضمین نگهداری اطلاعات برای مدت طولانی است.
-
بهینهسازی زمان مطالعه: شما زمان کمتری را صرف مرور مطالبی میکنید که قبلاً به خوبی یاد گرفتهاید و بیشتر روی اطلاعاتی تمرکز میکنید که نیاز به تقویت دارند.
-
افزایش کارایی یادگیری: با جلوگیری از فراموشی، نیازی به یادگیری مجدد مطالب از ابتدا نخواهید داشت.
-
کاهش اضطراب امتحان: با داشتن یک سیستم مرور منظم، اطمینان بیشتری به دانش خود پیدا میکنید.
ابزارهای کمککننده
امروزه، اپلیکیشنها و نرمافزارهای زیادی بر اساس الگوریتم یادگیری فاصلهدار طراحی شدهاند که به صورت خودکار فواصل مرور را برای شما تنظیم میکنند. معروفترین آنها Anki است که به شما کمک میکند فلشکارتهای دیجیتال ایجاد کرده و آنها را بر اساس اصول یادگیری فاصلهدار مرور کنید. اپلیکیشنهای یادگیری زبان مانند Duolingo نیز از این اصل برای آموزش لغات و گرامر استفاده میکنند.
با استفاده از تکنیک یادگیری فاصلهدار، میتوانید به یک یادگیرنده بسیار مؤثرتر تبدیل شوید و اطلاعات را به گونهای در ذهن خود حک کنید که فراموش کردن آنها بسیار دشوار خواهد بود.
فناوری Optic ID چیست؛ اپل سیستم احراز هویت جدید ویژن پرو را تشریح کرد
بلومبرگ: با نسل دوم اپل ویژن پرو حداقل 18 ماه فاصله داریم
مجله آموزشی انگلیش محتوای آموزشی و مفید در مجله اینترنتی انگلیش